04 okt Ik deed mijn magnetron de deur uit en dat is helemaal prima

Het is alweer jaren geleden dat ik mijn magnetron de deur uit heb gedaan. Eerlijk gezegd deed hij zichzelf de deur uit omdat hij kapot ging. Er was op dat moment weinig tijd om het ding direct te vervangen en zo leefde ik een poosje zonder magnetron. Daardoor kwam ik erachter dat ik het apparaat totaal niet miste. O.k. toegegeven er waren twee dingen waarbij ik de magnetron wèl even gemist heb: popcorn maken en broodjes bapao opwarmen. De vrijgekomen ruimte die het bakbeest in mijn keuken achterliet was ook zo fijn dat ik het besluit nam dat er geen vervanging nodig was.

Koken in de magnetron

Er werd door mij toch al nooit echt gekookt in de magnetron. Van alle pogingen die ik daartoe deed, vond ik het resultaat altijd maar matig. Opgegroeid bij een moeder die al ‘slow food’ kookte voordat het zo heette, ben ik mijn leven lang gewend aan voedsel, waar de tijd voor genomen werd om het te bereiden. Als ik tussen de middag uit school thuis kwam waren de stoofpeertjes al gestoofd, stond de appeltaart al af te koelen, de komkommer was al in het zoetzuur gezet en het stoofvlees stond te pruttelen. Mijn moeder was fulltime huisvrouw en een ‘feeder’ pur sang, dus er werd in haar keuken heel wat afgebakken en gekookt en waar voedsel bereid werd, was ik ook te vinden. En hoewel ik niet altijd fulltime thuis ben (geweest), kook ik nog steeds het liefst zo ‘slow’ mogelijk.

Waar ik de magnetron voor gebruikte was voornamelijk ontdooien en opwarmen van voedsel. En wat bleek? Daar heb je helemaal geen magnetron voor nodig. Natuurlijk niet. Dat is ons maar aangepraat. Ontdooien of opwarmen van eten of drinken was eigenlijk ook altijd een teleurstelling. Meer dan eens was een gerecht aan één kant volledig uitgedroogd en loeiheet, en op een andere plek nog bevroren of op zijn best koud. Het aantal keer dat er iets volledig overkookte of uiteen spatte is ook niet meer op één hand te tellen. Zo ging er vaak meer tijd zitten in het schoonmaken dan dat het apparaat aan tijd opleverde.

Gezondheid

Vanuit gezondheidsperspectief heb ik ook altijd mijn twijfels gehad bij de magnetron. Er zijn op internet veel artikelen te vinden die beweren dat de straling geen kwaad kan, maar er zijn er ook genoeg die het tegendeel beweren. Er zijn wetenschappers die beweren dat de magnetron voor vitaminebehoud zorgt, vooral als het gaat om in water oplosbare vitamines, zoals vitamine C. Maar er zijn ook wetenschappers die geconcludeerd hebben dat bijvoorbeeld vitamine B12 voor een deel vernietigd wordt door de straling. Tijdens mijn studie Chinese geneeskunde werd er gezegd dat de magnetron de energie van het product zelf verbruikt en niet, zoals bij traditioneel koken, dat er energie aan toegevoegd wordt. Waardoor er ook extra waarde toegevoegd wordt aan de voeding.

Hoe werkt een magnetron?
Buiten dat de straling door de voeding gaat ben ik ook altijd een beetje bang geweest voor het lekken van straling. Natuurlijk zal de straling voornamelijk in de magnetron blijven. Maar wat is het effect op lange termijn van die hele kleine beetjes straling die ontsnappen? Waarschijnlijk komen we daar pas na verloop van tijd achter, of niet, omdat we verder ook aan veel andere straling blootgesteld worden. En wie zal dan nog ooit het verband met de magnetron leggen.

Een gezondheidseffect wat pasgeleden in het nieuws kwam is, dat veruit de meeste plastic magnetronbakjes en -zakjes hormoonverstorende stoffen bevatten. Deze zogeheten BPA’s (Bisphenol-A) hebben hierdoor onder andere invloed op de kwaliteit van sperma en op het immuunsysteem van ongeborenen. Ook worden vrijgekomen chemicaliën uit magnetronbakjes in verband gebracht met allerlei soorten kanker.

Tips voor een magnetronvrij leven

Al met al voor mij genoeg redenen om de magnetron te mijden. En het is ook gewoon niet nodig om hem te gebruiken. Hier een paar tips voor een magnetronvrij leven:

• Plan op tijd wat je wilt eten. Plannen is heus niet zo moeilijk als je er weer eenmaal aan gewend bent.
• Leg bijvoorbeeld ‘s ochtends je boterham uit de vriezer en ga daarna eerst even douchen of je tas voor de dag inpakken. Als je daar mee klaar bent is je boterham al ontdooid.
• Als je de avond van tevoren bedenkt wat je de volgende dag nodig hebt dan kan het in de koelkast ontdooien. Dat scheelt gelijk ook in het energiegebruik van je koelkast.
• Mocht je toch vergeten zijn om iets te ontdooien, doe warm water in een schaal en leg daar het te ontdooien object in (verpakt in een bakje of zakje). Het duurt iets langer dan in een magnetron maar ook zo ontdooit het snel.
• Gerechten opwarmen gaat prima in de (hetelucht-)oven. Maar ook het opwarmen in de pan of koekenpan gaat goed. Persoonlijk vind ik stamppot die in de koekenpan is opgewarmd juist lekker doordat er een korstje op ontstaat.
• Potjes babyvoeding kunnen prima in een pannetje met heet water, au bain marie, opgewarmd worden.
• Koop een flessenwarmer voor het flesje van je baby, dat is ook veiliger omdat het veel gelijkmatiger wordt opgewarmd en je zelf veel meer in de gaten hebt hoe warm de melk is geworden.
• En voor de bapao’s heb ik zo een gezellige stoompan van de Chinese winkel.
• En popcorn? Gewoon in een dun laagje olie heet laten worden en ze dan zo gezellig tegen het deksel laten poppen. Veel spannender en net zo makkelijk.

Popcorn in slow motion
Uitgelichte afbeelding is een beeld uit het filmpje ‘How does a microwave work? – Naked Science Scrapbook‘.