Je moet gewoon… minder directief adviseren

Ik vind het fijn om de mensen om mij heen adviezen te geven. En volgens mij ben ik daar ook best goed in. Maar door het geven van adviezen kun je ook bemoeizuchtig, betweterig, directief en dominant overkomen. Als ervaringsdeskundige kan ik je vertellen dat zo’n imago vervolgens lastig van je af te schudden is. Hoe kan die scheidslijn tussen ‘hulpvaardig’ en ‘irritant’ zo dun en onduidelijk zijn? Na jaren vraagtekens begreep ik ineens (een deel van) het probleem: de Nederlandse taal.

You must!

Stel je voor dat je in het Engels om advies vraagt over de jurk die je tijdens je eerste date zult dragen of juist hoe je je lover weer kunt dumpen. Het komt vast voor, maar in mijn oren klinkt het dan raar als de repliek het woord ‘must’ bevat. “You must wear your black dress with your red shoes!” “You must call him this instant!” Het klinkt ofwel ouderwets ofwel opvoederig. Of allebei. Denk aan de strafregel “I must not tell lies.”

De Engelse taal heeft een heel arsenaal aan subtielere adviserende werkwoorden die veel meer ruimte laten aan de kant van de ontvanger: you should, you might, you could, I would (in volgorde van mate van directiviteit).

Je moet!

In Nederland hebben we die werkwoorden ook, maar kiezen we toch het liefst voor ‘Je moet’. Maar liefst dan toch nog met een hulpwoordje, zoals ‘gewoon’ of ‘echt’. “Je moet echt je zwarte jurkje met je rode schoenen aandoen.” “Je moet hem gewoon nu bellen.” Lekker kort, lekker direct. Maar ook weinig ruimte latend voor degene die het advies krijgt (gevraagd of ongevraagd). Dat dat soms in het verkeerde keelgat schiet van mensen is helemaal niet zo raar. Ik houd er zelf ook niet van om zo toegesproken te worden.

Maar ja, als je minder directief advies geeft, dan zit je al gauw vast aan het omslachtige trut-woordje ‘zou’. “Je zou misschien…” Alsof je op voorhand heel voorzichtig met iemand doet, omdat hij je anders zal slaan. Nog erger is de managementvariant van non-directief adviseren: “Wat denk je zelf dat de beste oplossing is?”

Maar wat dan wel?

Daar heb ik eigenlijk nog geen concrete, beproefde oplossing voor. Helemaal ophouden met adviezen geven is ook weer zo gek. Maar hoe je het wel aanpakt is voor sommigen zelfs een heus vakgebied, getuige de vele webpagina’s over ‘non-directieve coaching’ en dergelijke.

Je kunt!

Kort, maar krachtig, maar dan wel met ruimte voor de ontvanger. Ik denk nu aan het werkwoord ‘kunnen’, maar dan zonder het poeslieve woordje ‘zou’. “Je kunt je zwarte jurkje met je rode schoenen aandoen.” “Je kunt hem nu bellen.” Het kost evenveel adem en tijd, maar klinkt veel vriendelijker en laat de ontvanger meer ruimte. Ik vind het mooi klinken en ga het dan ook een tijdje in de praktijk uitproberen.

Minder directief adviseren? Dat kan! En jij kunt het ook, haha.

Avatar
Cecile Bol

Zelfstandig ondernemer met tekstbureau Studio Vuurvogel || Dichter, vooral in het Engels || Gezin met Remi, Emily, poes & wat kippen

1 Reactie
  • Avatar
    Marianne Cysouw
    Geplaatst op 15:33h, 19 juli Beantwoorden

    Het kan! Ik deel je passie voor adviseren. En bemoeien, maar dat probeer ik minder vaak te doen.

    Ik geef deze dagen veel en veel meer ik-boodschappen. Dat helpt mijn taal enorm. Het komt ook bijna altijd anders binnen bij anderen.

Geef een reactie