Er zijn van die momenten dat we ons redelijk op één lijn voelen met Brigitte Kaandorp. En dan doelen we op het hele zware leven van haar (klik hier voor haar fantastische song, als je het nog niet kent). Een van die momenten is tijdens het shoppen. Want mensen, sinds de afgelopen 400 jaar is shoppen nog nooit zo zwaar geweest. We hebben het niet over fysiek zwaar (ookal kan dat soms ook een uitdaging zijn) maar over keuzestress. Maar dan op een andere manier dan hoe we het kennen.

Shop till you drop👇

We worden meer dan ooit verleid om dingen te kopen. Pinterest, Instagram, billboards – alles geeft je het gevoel dat je niets hebt én heel veel nodig hebt. Daarnaast worden ook nog eens alle drempels weggehaald om te kopen: achteraf betalen, online winkelen en 24/7 de winkels open. Maar dan. Dan komt ons ethisch kompas om de hoek kijken. Als wij door de gemiddelde winkelstraat lopen slaat deze helemaal op hol. Want wat is een ‘goede’ winkel? En wat is een ‘eerlijk en duurzaam’ product?

Vroegâh toen alles beter was

Vierhonderd jaar geleden had men het iets gemakkelijker wanneer het ging om shoppen. Op welke manier dan? In de serie ‘The Good Place’ wordt dit haarfijn uitgelegd aan de hand van het volgende voorbeeld:

In deze serie worden de daden van mensen omgezet in punten. Heb je genoeg goede daden gedaan en dus genoeg punten, dan kom je in de hemel. Zo niet, tja dan wordt het voor eeuwig wegbranden. Een hilarische serie met als ondertoon een flink portie filosofie. Maar nu terug naar het voorbeeld:  ‘In 1543 gaf Douglass Wynegarr zijn grootmoeder rozen voor haar verjaardag. Hij plukte ze zelf, bracht ze naar haar toe, ze was blij, boem, 145 punten. In 2009 gaf Doug Ewing zijn grootmoeder ook een bos rozen, maar hij verloor vier punten. Waarom? Omdat hij rozen bestelde met een mobiele telefoon die in een sweatshop was gemaakt. De bloemen werden gekweekt met giftige pesticiden, waren geplukt door uitgebuite migrantenarbeiders, afgeleverd van duizenden kilometers ver weg, wat een enorme koolstofvoetafdruk creëerde en zijn geld ging naar een miljardair racist van CEO, die zijn vrouwelijke werknemers afbeeldingen van zijn geslachtsdelen stuurt.’

Oftewel het goede doen is nogal ingewikkeld geworden. Zonder al te veel fantasie kunnen we ons hetzelfde voorstellen bij een kledingitem. Je zoekt je helemaal wild naar een eerlijk en duurzaam item. Uiteindelijk bestel je dat item online maar stuurt het 100x heen en weer omdat de maat niet goed is. Is dit dan echt nog een duurzame of ‘betere’ keuze? Terecht wordt in het boek ‘The ethical consumer’ dan ook aangegeven:

‘It can feel if you need a degree in environmental science or a doctorate in philosophy to know what you can or cannot buy.’

Het grote dilemma

Conclusie, shoppen is een groot ethisch dilemma geworden. Door ontwikkelingen zoals globalisering en industrialisering lijkt het onmogelijk voor een consument om kennis te hebben van elke consequentie van zijn koopgedrag. Misschien denk je nu: ok maar – hoe dan? Hoe kunnen we dan ooit ‘de juiste’ de keuze maken? Hoe weten we nu zeker wat er allemaal met dat shirt is gebeurd?

Een simpel antwoord hierop is er helaas niet. Toch zijn er een aantal dingen die we wél kunnen doen:

1. Transparantie eisen in de keten

Hoe meer transparantie er in de kledingketen is, hoe meer controle er uitgeoefend kan worden op de kledingindustrie. Als consumenten kunnen we deze transparantie eisen door bijvoorbeeld mee te doen aan de Fashion Revolution: vraag aan merken wie jouw kledingstuk heeft gemaakt!

PS: Het is mooi om te zien dat hierin al stappen worden gemaakt. Zo heeft  HEMA onlangs haar productielocatielijst openbaar gemaakt.

2. Kleine stapjes maken

Het is een reis. Met vallen en opstaan. Wees dus niet te zeer gefocust op het directe resultaat. Wij geloven dat begint met een eerste stap: de bereidheid om op weg te gaan naar een eerlijkere en duurzamere kledingkast. Hoe je dit kan doen? Wij hebben 7x gouden tips voor jou op een rijtje gezet.

Daarnaast zijn er ook een hele hoop andere mensen die je willen helpen in deze zoektocht. Zo helpt Sara van het blog When Sara Smiles jou om een eerlijke winterjas te vinden of het perfecte paar duurzame sneakers! En volg bijvoorbeeld Tiny tips that shake the world – waarmee je kleine tips ontvangt voor een duurzaam leven.

3. Geniet er ook van!

En tot slot: maak het vooral ook leuk. Ga bijvoorbeeld met jouw vriendinnen een dagje eerlijk en duurzaam shoppen in Utrecht! Wij hebben onze favoriete winkels voor jou op een rijtje gezet in onze shoppingguides: winkel in het centrum of ontdek een van de leukste gebieden dichtbij het centrum van Utrecht!

Nu hopen dat dit gaat helpen om het shoppen over een paar honderd jaar net wat minder zwaar te maken;)

Lfs,

Anne & Elrike